شهرها مانند موجودی زنده و پویا هستند که با ریتم زندگی و نیازهای روزانه ما هماهنگ میگردند. این موجود پویا باید با توجه به شرایط دوران خود، با ابزار و تجهیزات خاصی برای رفع نیازهای نوین مجهز گردد.
در همان لحظهای که شهر به تپش میافتد، فضاهای متنوع آن به عنوان محیطی مناسب برای فعالیتهای فردی و گروهی شهروندان در نظر گرفته میشوند. در حوزه شهرسازی و زیباسازی شهری، اصطلاحی به نام مبلمان شهری وجود دارد که ممکن است کمی مبهم به نظر برسد. پرسش این است: مبلمان شهری دقیقاً چیست و هدف از استفاده از این اصطلاح چه میباشد؟
شهرنشینی از هویت و فرهنگ شهروندان نشأت میگیرد. به این معنا که مسئولان و برنامهریزان شهری تلاش میکنند با الهام از آداب، فرهنگ و هویت شهروندان، فضاهای شهری را طراحی و زیباسازی کنند، که این امر به بحث مبلمان شهری مربوط میشود.
انسان به زیبایی علاقهمند است و همواره به دنبال طرحهای زیبا و فضاهای جادویی میگردد. شهرها را با زیبایی طراحی میکند و از فناوریهای پیشرفته در زمینههای نور، صدا و سایر جلوههای بصری استفاده میکند تا زیبایی آنها را افزایش دهد و احساس آرامش بیشتری در شهروندان ایجاد کند. در این مسیر، گروه صنعتی مازرون فوم با هدف ایجاد حس بهتر در فضا و حفظ محیط زیست، محصولی زیبا و مدرن را توسعه داده است.
دامنه مفهومی و کاربردی مبلمان شهری بسیار وسیع است. به طیف گستردهای از تجهیزات، اشیاء، دستگاهها، نمادها، سازههای کوچک، فضاها و عناصری که در خیابانها و فضاهای باز شهری نصب و برای استفاده عمومی در نظر گرفته شدهاند، مبلمان شهری گفته میشود.
به طور کلی، مبلمان شهری شامل اجزاء و تسهیلاتی است که با ویژگیهای متنوع خود مانند رنگ، شکل، تعداد، و نحوهی قرارگیری مناسب، در بهبود کیفیت و کمیت محیط، ویژگیهای بصری، خدماترسانی به شهروندان و برآورده ساختن نیازهای متفاوت آنها نقش مهمی ایفا میکنند.
نقش اصلی مبلمان شهری در خیابانها و فضاهای عمومی، ایجاد مکانهایی است که بیانگر هویت انسانی و منظر شهری دلخواه باشد. مبلمان شهری دارای انواع متفاوتی است که هر یک، در حوزه طراحی شهری، به هویت و چهره شهر کمک میکنند و بازتابی از فرهنگ شهری هستند. از جمله این مبلمانها میتوان به صندلیها و نیمکتها، ایستگاههای اتوبوس، سطلهای زباله، بیلبوردها و تابلوهای تبلیغاتی، نمادهای شهری و غیره اشاره کرد. ویژگیهای منحصربهفرد هر یک از این مبلمانها اهمیت ویژهای دارد، زیرا با طراحی صحیح و مکانیابی مناسب، میتوانند در رفع نیازهای شهروندان و تقویت هویت شهری نقش مؤثری داشته باشند.
اجزای مبلمان شهری سه ویژگی اساسی دارند: کاربردی بودن، زیبایی، و هویتبخشی که در صورت داشتن هر سه، میتوانند به طور همزمان نیازهای عملکردی، بصری، و هویتی شهروندان را برآورده کنند.
گروه صنعتی مازرون فوم با توجه به ویژگیهای مذکور، در جهت تامین نیازهای هموطنان خود، به وظیفهی صنعتیاش عمل کرده و نمونههایی از مبلمان شهری را تولید نموده است.
البته، این کار مستلزم در نظر گرفتن عوامل متعددی در طراحی اجزای مبلمان شهری است که شامل رنگ، هماهنگی با محیط اطراف، دوام، ایمنی، و اقتصادی بودن میشود. همچنین، باید از نظر عملکردی در سطح شهر به گونهای جانمایی شوند که بتوانند به نیازهای شهروندان پاسخ دهند.
تنوع عناصر مبلمان شهری منجر به دستهبندیهای متفاوتی شده است. در یکی از این دستهبندیها، این عناصر به یازده گروه تقسیم شدهاند:
- عناصر هدایت و اطلاعرسانی: تابلوهای اطلاعاتی، پلاکها، ساعتها و بیلبوردهای تبلیغاتی
- تابلوها و وسایل کنترل ترافیک: تابلوهای راهنمایی و رانندگی و پارکومترها
- کیوسکها و اتاقهای عمومی: کیوسکهای فروش روزنامه، گلفروشیها و سرویسهای بهداشتی
- ظروف شهری: سطلهای زباله، مخازن بزرگ و مخازن شن و ماسه
- صندوقهای عمومی: صندوقهای پستی و صندوقهای صدقات
- موانع و حفاظها: نردهها، راهبندها، دریچهها و پایههای درخت
- پایانهها و ایستگاههای عمومی: ایستگاههای اتوبوس و پارکینگ دوچرخهها
- تجهیزات بازی و ورزش: وسایل بازی کودکان و تجهیزات ورزشی فضای باز
- تجهیزات روشنایی: پایههای چراغ، تیرهای برق و وسایل روشنایی
- امکانات رفاهی: محلهای نشستن، نیمکتها، باربیکیو، آلاچیقها و آبسردکنها
- عناصر تزئینی: گلدانهای فوارهای، آبنماها و پرچمها
در یک تقسیمبندی کلیتر، این عناصر به چهار دسته تقسیم شدهاند:
- مبلمان خیابانی
- مبلمان پارکی
- مبلمان ترافیکی
- سازههای اطلاعرسانی و تبلیغاتی
مبلمان شهری یکی از تأثیرگذارترین عناصر در فضاهای شهری است که در ذهن شهروندان نقش مهمی دارد، به طوری که اغلب ساکنان و حتی گردشگران، مناطق مختلف شهر را با مبلمان و زیباییهای منحصر به فرد آن میشناسند. مبلمان شهری از نظر موقعیت، ابعاد، تناسب، رنگ، فرم، شکل و حالت در فضاهای شهری مؤثر است.
به همین دلیل، گروه صنعتی مازرون با توجه به طراحی بهروز و مدرن، دوام و کیفیت بالا، رنگهای متنوع، فرم ارگونومیک، پایداری در برابر تغییرات محیطی و قابلیت حمل آسان، با استفاده از مواد اولیه باکیفیت، توانسته است با تولید محصولات مبلمان شهری در جهت حفظ محیط زیست و زیبایی شهری، گامی مؤثر در ارتقاء فرهنگ شهری بردارد.